کتاب هنر استدلال

پیشینه ی دانش منطق را، در تاریخ، می توان دست کم تا زمان نگارش رساله های منطقی ارسطو بازجست، هرچند بی تردید هنر استدلال ورزی از آغاز در نهاد آدمیان گذاشته شده است. از آن زمان تاکنون، دانش منطق، همواره در بسط و توسعه بوده است و اندیشمندان بزرگی عمر خویش را در راه تکمیل و پیشبرد این دانش مصروف داشته اند. در این میان، تمدن اسلامی نیز سهمی شایسته داشته است، علم منطق به ویژه در سده ی اخیر شاهد تحولات و پیشرفت های زیادی بوده است، امروزه سرعت این تحولات در ابعاد مختلف، به حدی است که هرکدام از زیرشاخه های منطق ریاضی مانند منطق های ربطی، فازی و غیره به یک رشته ی تخصصی و مستقل تبدیل شده اند. ولی با وجود همه ی این تحولات و پیچیدگی ها، تلقی و انتظار عمومی از انحاء مختلف منطق، این است که امر “استدلال” را مورد بررسی قرار داده و بهترین روش های آن را معرفی می نمایند. در کتاب حاضر، همین تلقی عمومی از منطق سرلوحه قرار داده شده است و اصلی ترین مباحث استدلال در هر دو منطق قدیم (ارسطویی) و جدید (ریاضی) معرفی شده است. در فصل نخست، عمده ترین مبحث استدلالی در منطق ارسطویی یعنی قیاس اقترانی حملی همراه مقدمات ضروری آن مانند تعریف، اقسام و احکام قضیه توضیح داده شده است. در فصل دوم محوری ترین مبحث استدلال در منطق ریاضی یعنی منطق گزاره های کلاسیک بیان شده است. نویسنده در فصل پایانی دیدگاه خود را تحت عنوان “هنر استدلال” و با محوریت قیاس استثنایی بسط داده است.